Türkiye’de toplam doğurganlık hızı 2014’ten bu yana kesintisiz düşüş göstererek 2023’te 1,51’e geriledi ve ülke demografik yapısı üzerinde endişeleri artırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülkenin nüfus artış hızındaki yavaşlama, uzun vadede işgücü daralması ve sosyal güvenlik sistemlerinin zorlanması gibi çok boyutlu sonuçlar doğuracak.
Nüfusun yenilenme seviyesi olarak kabul edilen 2,1 seviyesinin oldukça altında kalan doğurganlık hızı, 2014’te 2,19 iken, 2023 yılında 1,51 olarak kaydedildi ve 2024’te 1,48’e indi.
TÜİK Başkan Yardımcısı Furkan Metin, mevcut seviyenin 1,4’e yaklaşmasının “yüksek alarm” seviyesinde olduğunu belirtti. Metin, Türkiye’nin geçen yıldan itibaren “çok yaşlı ülkeler” kategorisine girdiğini ve önümüzdeki 25 yıl içinde yaşlı nüfus oranının yüzde 25’i aşabileceği uyarısında bulundu.
Metin, bu demografik değişimin ülkenin dinamizmini etkileyeceğini vurguladı. ❝Türkiye, 1990’lı yıllarda 20 yaşında bir genç gibiydi. Bu düşüş devam ederse 40 yıl sonra ortanca yaş 45’i geçecek. 45 yaşındaki Türkiye’nin dinamizmi, 20’li yaşlardaki Türkiye ile aynı olmayacak❞ ifadelerini kullandı.
Yetkililer, düşüşün sürmesi halinde sosyal güvenlik sistemine ciddi yük bineceğini ve mevcut modelin sürdürülemez hale gelebileceğini belirtiyor.
Furkan Metin, Türkiye’deki yüksek sezaryen oranlarının ve geç evliliklerin, çoklu çocuk sahibi olmayı zorlaştıran faktörler arasında yer aldığını ifade etti. Ayrıca, tek çocuk sahibi olmanın veya evlenmemenin ilerleyen yaşlarda yalnızlık riskini artırdığına dikkat çekildi. Metin, ❝Her 5 haneden 1’inde yalnız bir kişi yaşıyor. Bu kişilerin yüzde 35’i 55 yaş üzerindeki kadınlar❞ bilgisini paylaştı.
Marmara Üniversitesi Deniz Harp Okulu Dekanı Prof. Dr. Cemalettin Şahin, nüfus krizinin yaklaşık 20 yıldır devam ettiğini belirterek, hızlı yaşlanmanın tarımdan sanayiye kadar birçok sektörü tehdit ettiğini söyledi.
Şahin, toplumsal yapının birçok alanında düzenleme yapılması gerektiğini savunarak, ❝Bugün Türkiye kendi tarımsal ürünlerini toplayacak insan gücünden mahrum hale geldi. Gelecek çok iyi görünmüyor, topyekûn bir seferberlik lazım❞ şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
