ANKARA-BHA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tiran’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi’nde Avrupa’nın ortak vizyon belirlemesi, iş birliğini artırması ve bölgesel krizlere (Ukrayna, Gazze, Suriye) karşı birlikte hareket etmesi gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu 6. Zirvesi’ne iştirak etti. Zirvede bir konuşma yapan Erdoğan, Avrupa’nın mevcut sınamalar karşısında birlik ve iş birliği içinde hareket etmesinin önemini vurgulayarak, bölgesel ve küresel meselelere ilişkin Türkiye’nin bakış açısını dile getirdi. Uluslararası düzeyde artan güven bunalımına dikkat çeken Erdoğan, kapsayıcı bir küresel yönetişim mimarisinin inşasının şart olduğunu belirtti.
Avrupa’nın Ortak Vizyon ve İş Birliği İhtiyacı
Zirvede yaptığı konuşmada Avrupa’nın yeniden bir vizyon belirlemesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, savunma sanayii, enerji, ulaştırma koridorları, dijital piyasalar gibi alanlarda Avrupa’nın muazzam bir iş birliği potansiyeli olduğunu ifade etti.
Güvenlik ve Savunmada Birlik Vurgusu
Erdoğan, savunma ve güvenlik konularında birliğin önemine işaret ederek şunları kaydetti:
❝Erdoğan: Riarm ve Seyf gibi girişimlerin bu anlayışla yürütülmesinin Avrupa güvenliğinin hayrına olacağına inanıyoruz. Geçmişte Avrupa’da yaşanan birçok savaş ve ihtilaf bize göstermiştir ki savunma ve güvenlik gibi son derece hayati olan konularda bölündükçe zayıflıyoruz, birleştikçe güçleniyoruz.❞
Ekonomik İlişkiler, Gümrük Birliği ve Vize Uygulamaları
Ekonomik güvenliğin teminat altına alınması gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin ekonomik profili ve Avrupa Birliği ile ilişkilere değindi:
❝Erdoğan: Ortak geleceğimizi düşünürken hiç şüphesiz ekonomik güvenliğimizi teminat altına alacak adımları da istişare etmemiz gerekiyor. Türkiye, 1,3 trilyon dolar ekonomik büyüklüğü, 85 milyonu aşan genç ve dinamik nüfusu, rekabetçi sanayisi ve büyük tüketim pazarlarına doğrudan erişimi ile kritik önemdedir. Avrupa Birliği ile Gümrük Birliğimizin güncellenmesinin, tedarik zincirlerinin güvenliğine katkı sunacağı kanaatindeyiz. Ayrıca bu adımın otomotiv, ilaç, savunma sanayi gibi kritik sektörlerde ortak üretim ve yatırım imkanlarının önünü açacağına inanıyorum. İnsanlarımızın ve dolayısıyla mal, hizmet ve sermayenin hareketliliğini kısıtlayan Şengen gibi vize uygulamalarının da gözden geçirilmesi şart.❞
Enerji Merkezi Hedefi ve Ulaştırma Koridorları
Türkiye’nin enerji ve ulaştırma alanındaki rolüne dikkat çeken Erdoğan şunları söyledi:
❝Erdoğan: Son yıllardaki yatırımlarımızla ve doğalgaz alanındaki anlaşmalarla ülkemizi bölge coğrafyası için önemli bir enerji merkezi haline getirme hedefimize adım adım yaklaşıyoruz. Bölgenin en gelişmiş enerji altyapısına sahip ülkesi olarak enerji dönüşüm sürecinde Türkiye Avrupa’da önemli bir aktördür. Yenilenebilir enerji alanındaki adımlarımız sadece ülkemiz için değil tüm bölge için fırsatlar sunuyor. Çok taraflı ulaştırma güzergahlarının merkezinde konumlanan Türkiye, Avrupa’nın kesintisiz tedarik zincirlerinin muhafazasına ciddi katkı sağlıyor.❞
Ukrayna’da Barış Süreci ve Diyalog Kanalları
Ukrayna’daki savaşa ilişkin barış çabalarına değinen Erdoğan, son diplomatik temaslar hakkında bilgi verdi:
❝Erdoğan: Ukrayna’da silahların susması ve barış zemininin oluşturulması için kritik bir dönemeçteyiz. Geçmişte olduğu gibi bugün de kapsamlı bir ateşkes öncelikli olmak üzere çözüme dönük çabaların her birine katkı sağlıyoruz. Sürecin hassasiyetine binaen bir dayatmada bulunmaksızın tarafların teşvik edilmesi, adil ve kalıcı barışa ulaşılması bakımından çok önemlidir. Sayın Trump, Putin ve Zelenski ile ayrı ayrı görüşmelerimiz oldu. Sayın Macron ve Meloni beni aradılar. Zelenski dün Ankara’daydı. Kendisiyle görüşmemiz sonrasında teknik görüşmelere başlama kararı aldık. Mart 2022’den bu yana ilk kez akan kanı durdurma noktasında önemli bir fırsat penceresi aralandı. Nitekim şu anda İstanbul’da Dışişleri Bakanımın riyasetinde görüşmeler Rusya, Ukrayna, Türkiye arasında devam ediyor. Bunun heba edilmemesi gerektiğine inanıyorum. Gelinen aşamada barışın süratle tesisi için Ukrayna ve Rusya arasında diyalog kanallarının açık tutulması için buradaki tüm ortaklarımızın desteğine güveniyoruz. Her zaman ifade ettiğim gibi adil bir barışın kaybedeni olmayacaktır. Türkiye bu süreçte üzerine düşenleri yapmaya devam edecektir.❞
Gazze’deki İnsani Felaket ve Ateşkes Çağrısı
Gazze’deki insani krize dikkat çeken Erdoğan, uluslararası topluma çağrıda bulundu:
❝Erdoğan: Sayın Devlet ve Hükümet Başkanları, Gazze’de 20 aydır eşi görülmemiş bir insani felaket yaşanıyor. Her gün çoğu çocuk ve kadın, onlarca masum katlediliyor. Buna dur demek, artık yeter demek mecburiyetindeyiz. Netanyahu’nun uzlaşmaz, saldırgan ve kibirli tutumu Gazze ile birlikte tüm bölgemizi, burada yaşayan farklı inançlardan insanları da tehlikeye atıyor. Gazze’de ateşkesin tesisi için de Avrupa’nın gereken iştiyak ve ilgiyi göstermesini bekliyoruz. Gazze’de 2 milyondan fazla insanın açlığa mahkum edilmesi karşısında uluslararası camianın eylemsiz kalması ne vicdani kıstaslarla ne insanlık onuruyla bağdaşmamaktadır. Kalıcı ateşkesin yanı sıra insani yardım sevkiyatının teminat altına alınması ve Gazze’nin yeniden yaşanabilir hale getirilmesi için de tüm imkanlarımızı seferber etmeliyiz. Esas hedefimiz ise sürdürülebilir tek çözümü teşkil edecek olan iki devletli çözümü hayata geçirmek olmalıdır.❞
Suriye’de Yaptırımların Kaldırılması ve Geri Dönüşler
Suriye’deki gelişmelere ve yaptırımlara ilişkin değerlendirmelerde bulunan Erdoğan şunları dile getirdi:
❝Erdoğan: Suriye’de yaklaşık 14 yıldır süren çatışmaların sona ermesiyle yeni ve umut dolu bir sayfa açılmıştır. Amerika Başkanı Sayın Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldıracağını duyurması, Suriye’nin bir an önce refaha kavuşması için atılmış çok kıymetli bir adımdır. Bu kararıyla Sayın Trump, bölgesel istikrara ve kalkınmaya verdiği önemi bir kez daha göstermiştir. Söz konusu kararın diğer ülkelere de örnek olmasını diliyoruz. Avrupa Birliği tarafından sabık rejime yönelik getirilen yaptırımların aynı şekilde ivedilikle kaldırılmasını, yeniden imar faaliyetleri için mali destek sağlanmasını bekliyoruz. Elbette bu destek, ülke dışındaki Suriyelilerin gönüllü, onurlu ve güvenli geri dönüşlerini de hızlandırıcı bir etki yapacaktır.❞
Dayanışma ve İş Birliği Mesajı
Konuşmasının sonunda Avrupa’ya yönelik dayanışma ve iş birliği çağrısını yineleyen Erdoğan, zirvenin sonuçlarına ilişkin temennisini belirtti:
❝Erdoğan: Belirsizliklerin arttığı mevcut ortam bizleri ortak çözümler etrafında kenetlenmeye mecbur kılıyor. Dayanışmayı, kaynaklarımızı iyi kullanmayı ve samimi işbirliğini sağladığımızda kıta olarak üstesinden gelemeyeceğimiz tehdit ve sınama kalmayacağına canı gönülden inanıyorum. Bu düşüncelerle toplantımızın güvenli, müreffeh ve istikrarlı bir Avrupa için hayırlar getirmesini temenni ediyorum.❞
