Sağlık-Sen tarafından yapılan bir araştırma, Türkiye’deki hemşire ve ebelerin iş yerinde maruz kaldığı kazaların boyutunu ve altında yatan nedenleri gözler önüne serdi. Yaklaşık 10 bin sağlık çalışanının katılımıyla gerçekleştirilen anket, aşırı iş yükü, uzun çalışma süreleri ve yetersiz istihdam gibi faktörlerin iş kazalarını önemli ölçüde artırdığını ortaya koydu. Araştırma ayrıca, işyerindeki sosyal imkanlar ve dinlenme alanlarının yetersizliğinin de çalışan memnuniyetini ve iş güvenliğini olumsuz etkilediğini belirtti.
Sağlık Çalışanlarında İş Kazası Sıklığı ve Türleri
Araştırmada, son bir yıl içinde herhangi bir iş kazası yaşadığını belirten hemşire ve ebelerden elde edilen veriler, en sık karşılaşılan kaza türlerini ortaya çıkardı. İş kazası geçirdiğini belirten çalışanların yüzde 63,5’i, ağır kaldırma, düşme, çarpma, takılma ve kayma gibi nedenlere bağlı kas-iskelet sistemi yaralanmaları yaşadığını bildirdi. İğne batması kazalarının oranı yüzde 51,2 olarak belirlenirken, kan veya diğer vücut sıvılarına maruz kalma oranı yüzde 42,6, kesici-delici aletle yaralanma oranı ise yüzde 38 olarak kaydedildi.
İş Kazalarının Temel Nedenleri Araştırmada Vurgulandı
Araştırma sonuçları, hemşire ve ebelerin yaşadığı iş kazalarının temel nedenlerini de irdeledi. Aşırı nöbetler, standartların üzerindeki çalışma saatleri, ağır çalışma koşulları ve iş ile aile yaşamının dengelenememesinden kaynaklanan dikkat dağınıklığı ve yorgunluk, iş kazalarının en belirgin sebepleri olarak sıralandı. Bunların yanı sıra, çalışılan kurumdaki görev tanımları dışında farklı işlerin yaptırılması gibi faktörlerin de iş kazası riskini artırdığına dikkat çekildi.
Çalışma Süresi Arttıkça Kaza Riski Katlanıyor
Sağlık-Sen’in araştırması, iş yükünün artmasıyla iş kazası yaşama oranının da kayda değer şekilde yükseldiğini gösterdi. Özellikle hemşire ve ebelerdeki nöbet tutma sıklığının artışının iş kazası oranını katladığı belirtildi. Araştırmaya göre, haftalık 60 saat ve üzerinde çalışan hemşire ve ebelerin iş kazası geçirme riskinin, haftalık 40 saat çalışanlara kıyasla 3 kat daha yüksek olduğu belirlendi. Ayrıca, görev tanımı dışında çalışmak zorunda kalan personelin iş kazası yaşama olasılığının daha yüksek olduğu, dengeli bir iş ve aile hayatı uyumunun ise iş kazalarını azalttığı vurgulandı.
Sağlık-Sen’den İş Kazalarını Önlemeye Yönelik Öneriler
Sağlık-Sen Genel Başkanı Mahmut Faruk Doğan, araştırma sonuçlarını değerlendirerek sağlık sektöründeki iş kazalarına dikkat çekti. Doğan, ❝24 saat kesintisiz hizmet gerektiren sağlık sektöründe yetersiz istihdam ve iş yükü maalesef hemşire ve ebelerin nöbet tutma sıklığını artırıyor. Bu durum da düzensiz bir yaşamı olan yorgun hemşire ve ebelerin iş kazası yaşama olasılığını artırıyor. Uykusuzluk ve yorgunluğa bağlı dikkat dağınıklığı da iş kazalarını artıran etkenler olarak karşımıza çıkıyor❞ dedi. İş kazalarını azaltmak için atılması gereken adımları sıralayan Doğan, hemşire ve ebelerin görev tanımlarının netleştirilmesi ve buna göre görevlendirme yapılmasının önemini vurguladı. Doğan ayrıca, ❝İstihdam oranları artırılmalıdır. Böylelikle iş yükü de azalacaktır. Bununla birlikte çalışma süreleri ve nöbet sıklığının azaltılması gerekmektedir. Aynı zamanda çalışanların iş ve aile hayatı uyumu dengesini destekleyici çalışmalar yapılmalıdır❞ ifadelerini kullandı.
