Dünya’ya Yakın Asteroit Geçişleri Endişe Yaratıyor: Ay Mesafesinden Daha Yakın 162 Cisim Tespit Edildi
Her yıl 30 Haziran’da kutlanan Dünya Asteroit Günü, gök bilimcilerin dikkat çektiği olası tehditleri yeniden gündeme taşıdı. Son bir yıl içinde 162 asteroit, Dünya’ya Ay’dan daha yakın bir mesafeden geçiş yaparak, yakın dünya nesnelerinin (NEO) takibinin önemini bir kez daha gösterdi.
Giriş: Artan Asteroit Geçişleri ve Bilinen Sayılar
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından paylaşılan verilere göre, son 365 gün içinde toplam 162 asteroit, uydumuz Ay’ın yörünge mesafesinden daha yakın bir noktadan Dünya’nın yakınından geçti. Bu durum, potansiyel çarpma riskleri ve erken uyarı sistemlerinin gerekliliği konusundaki tartışmaları alevlendirdi. NASA’nın verilerine göre, bugüne kadar Dünya’ya yakın nesne (NEO) kategorisinde 38 bin 478 asteroit tespit edildi. Bu cisimlerden 873’ü 1 kilometreden, 11 bin 294’ü ise 141 metreden daha büyük çapa sahip.
Gelişme: Tespit Oranları, Yeni Keşifler ve Potansiyel Tehditler
NASA her hafta ortalama 30 ila 50 yeni asteroit keşfedildiğini belirtse de, uzmanlar tehlike oluşturabilecek cisimlerin yalnızca yaklaşık yüzde 40’ının tespit edilebildiğini ifade ediyor. Bu, henüz bilinmeyen ve potansiyel risk taşıyan binlerce asteroit olabileceği anlamına geliyor. ESA’nın 17 Haziran 2025 tarihli açıklamasına göre, “2024 YR4” adı verilen 53 ila 67 metre çapındaki bir asteroitin, 22 Aralık 2032 tarihinde Ay’a çarpma olasılığı yüzde 4,3 olarak hesaplandı. İlk olarak 2024 yılında Şili’deki ATLAS teleskobu ile keşfedilen bu asteroit, şimdilik Dünya için ciddi bir tehdit oluşturmuyor. Ancak gök bilimciler, asteroidin yörüngesinin 2028 yılına kadar gözlemlenemeyeceğini ve bu süre boyunca çarpma ihtimali tahmininin sabit kalacağını bildirdi.
Yeni Nesil Teleskoplar ve Savunma Mekanizmaları
Asteroit tespit ve takibini hızlandırmak amacıyla yeni teknolojiler devreye alınıyor. ESA, Mayıs 2025’te ilk kez kullanılan Flyeye teleskobu ile asteroidleri daha hızlı ve detaylı izleyebileceklerini duyurdu. Benzer şekilde, NASA da Eylül 2027’de fırlatılması planlanan NEO Surveyor adlı yeni kızılötesi teleskobuyla 140 metre üzeri cisimlerin daha erken tespit edilmesini hedefliyor. Olası bir çarpma senaryosuna karşı gezegensel savunma alanında da önemli adımlar atıldı. NASA’nın 2022’de gerçekleştirdiği DART (Çifte Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi) misyonu, bir asteroidin yörüngesini başarılı bir şekilde değiştirerek çarpma önleme teknolojisinin mümkün olduğunu gösterdi. ESA, bu testin sonuçlarını değerlendirmek üzere fırlattığı Hera aracını Ekim 2024’te gözlem bölgesine ulaştırdı.
Sonuç: Son Gök Taşı Olayları ve Yakın Geçişlerin Önemi
Atmosfere giren küçük boyutlu asteroitler de dikkat çekmeye devam ediyor. 26 Haziran 2025 tarihinde ABD’nin doğu eyaletleri üzerinde atmosferde infilak eden bir asteroit, gündüz vakti bile görülebilen parlak bir iz bıraktı. NASA Meteoroit Çevre Ofisi yetkilileri, patlamanın yaklaşık 20 ton TNT’ye eşdeğer güçte olduğunu duyurdu. Benzer bir olay, 2024 sonunda Türkiye’nin Van ve çevresinde yaşanmış, gece saatlerinde gökyüzünde parlayan bir meteorun atmosfere girişi sosyal medyada geniş yankı bulmuştu. Son dönemdeki yakın geçişler de erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi gerekliliğini vurguluyor. 6 Mart 2025’te Dünya’ya 820 bin kilometre yaklaşan “2025 EW1” asteroidinin ardından, 21 Mayıs’ta sadece 115 bin kilometreden geçen “2025 DT2” asteroidi de gök bilimciler tarafından yakından takip edildi. ❝NASA ve ESA yetkilileri, son bir yılda 162 asteroitin Ay’dan daha yakın geçtiğini bildirdi❞ ve ❝Gök bilimciler, tehlike oluşturabilecek cisimlerin yalnızca yaklaşık yüzde 40’ının tespit edilebildiğini ifade etti❞ şeklindeki açıklamalar, bu konudaki çalışmaların hız kesmeden devam etmesi gerektiğini gösteriyor.
