Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi araştırmacıları, Kazakistan’da 9-10. yüzyıla tarihlenen, Oğuz Türklerine ait önemli bir yazıt keşfetti.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hayrettin İhsan Erkoç ve Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkoloji Bölümü öğrencisi Alparslan Kavaklı, Kazakistan’da gerçekleştirdikleri saha çalışmaları sırasında yeni bir tarihî bulguya ulaştı.
Keşif, Kazakistan’daki Türkistan köyü yakınlarında yer alan Orañğay köyündeki yerel bir müzede yapılan incelemeler neticesinde tespit edildi. Araştırmacılar, buluntu üzerinde Türk yazısıyla yazılmış tek satırlık bir yazıt ve damga benzeri bir işaret belirledi.
Yapılan literatür taramalarına göre, söz konusu yazıtın daha önce akademik yayınlarda yer almadığı ve tamamen özgün bir keşif olduğu doğrulandı. Uzmanlar, yazıtın 9. ve 10. yüzyıllara tarihlenen Oğuz Türklerine ait olduğunu değerlendiriyor.
Yazıtın olası okunuşlarından birinin ❝Hazar Hanı’nın Kulu❞ ifadesini taşıdığı belirtilirken, bu okuma güçlü bir olasılık olarak öne çıkıyor. Ayrıca yazıtın alt kısmında bulunan sembolün bir boy damgası veya akarsu tasviri olabileceği üzerinde duruluyor.
Bu bulgu, Oğuzcanın yazı dili olarak kullanımına dair mevcut akademik görüşleri yeniden değerlendirmeye açıyor. Bugüne kadar yaygın kabul gören, Oğuzcanın 13. yüzyıl ortalarına kadar yazı dili olarak kullanılmadığı yönündeki tez, keşfedilen bu erken tarihli buluntu ile yeniden ele alınacak.
Araştırmacılar, bu keşfin Oğuzcanın çok daha eski dönemlerde yazılı bir iletişim aracı olarak varlığını gösterdiğini ifade ediyor.
Keşfedilen yazıt, aynı zamanda Hazar Kağanlığı ile Oğuz Yabguluğu arasındaki tarihî etkileşimi anlamlandırmak açısından da önem taşıyor. Yazıttaki ifadeler ve semboller, iki siyasi oluşum arasındaki bağların mevcut varsayımlardan daha köklü olabileceğine dair ipuçları sağlıyor.
Bu keşfin, Türkoloji ve Orta Asya tarihi araştırmalarında yeni bir döneme işaret etmesi ve önümüzdeki akademik çalışmalara temel oluşturması bekleniyor.
