İstanbul’un Depreme Hazırlığı Yeniden Gündemde: Prof. Dr. Zakir Avşar’dan Değerlendirme
İstanbul yakınlarında geçtiğimiz günlerde meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem, megakentin deprem riskini ve hazırlık durumunu yeniden gündeme taşıdı. Gazeteci ve akademisyen Prof. Dr. Zakir Avşar, yaşanan deprem sonrası başlayan tartışmalara ilişkin bir değerlendirme yazısı kaleme aldı. Avşar, yazısında İstanbul’un depreme hazırlığı konusunda yapılması gerekenlere dikkat çekerek, siyasi polemiklerin bu sürece katkı sağlamayacağını ifade etti.
Tartışmalar ve Sorumluluk Vurgusu
Prof. Dr. Avşar’ın değerlendirmesine göre, son depremin ardından bazı çevreler deprem hazırlığı konusunu hapisteki yöneticilerle ilişkilendirerek siyasi bir zemine çekmeye çalıştı. Avşar, altı yıldır İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı görevinde bulunmuş ve sonrasında tutuklanmış bir kişinin içeride olmasının riski büyüten bir faktör gibi sunulmasının gerçekçi olmadığını savundu. Geçtiğimiz yıl 6 Şubat depremlerinde yaşanan büyük yıkımı hatırlatan Avşar, 11 ilde yürütülen yeniden inşa çalışmalarına rağmen İstanbul’un hâlâ risk altında olduğunun aşikar olduğunu belirtti. Avşar, bu durumun hepimiz için bir uyarı niteliği taşıdığını dile getirdi.
Belediyelerin Rolü ve Gerekli Adımlar
Prof. Dr. Avşar, İstanbul gibi yüksek riskli bir kentte depreme hazırlığın sadece belediyelerin değil, hükümetin, özel sektörün, akademinin ve bireylerin koordineli çalışmasını gerektirdiğini ancak bu süreçte en önemli görevin belediyelere düştüğünü vurguladı. Avşar, belediyelerin yapması gereken somut adımları ise şöyle sıraladı: Özellikle 1999 öncesi yapıların riskli yapı envanterinin çıkarılması, kentsel dönüşüm süreçlerinin depreme dayanıklılık esas alınarak yürütülmesi, yeni binaların zemin etüdü ve statik projelerinin titizlikle denetlenmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca Avşar, afet toplanma ve barınma alanlarının korunması ve artırılması (yeşil alanlar, parklar), her mahallede geçici barınma alanları belirlenmesi ve altyapısının hazırlanması gerektiğini vurguladı. Acil durum altyapısı kapsamında, deprem sonrası ulaşımı sağlayacak yolların, köprülerin, altgeçitlerin sağlamlığının gözden geçirilmesi, afet sonrası iletişim için yerel telsiz sistemleri ve jeneratörler kurulması, su, elektrik ve doğalgaz altyapılarında otomatik kesici sistemlerin yaygınlaştırılmasının da belediyelerin görev ve sorumluluğunda olduğunu ekledi.
Geçmiş Dönem Eleştirileri ve Değerlendirme
Prof. Dr. Avşar, son altı yılda bu adımlardan hangilerinin atıldığının sorgulanması gerektiğini ifade etti. Avşar, İstanbul’un hazırlık eksikliğinin konserler, reklamlar gibi faaliyetlerle gizlenemeyeceğini öne sürdü. Merkezi hükümetin kentsel dönüşüm ve hazırlık konusunda adımlar attığını belirtirken, bazı çevrelerin bu adımları ‘rant peşindesiniz’ diyerek engellemeye çalıştığını iddia etti. Avşar, yaşanan son depremin bu gerçekleri bir kez daha ortaya koyduğunu savunarak, ❝Polemiklere gerek yok. İstanbul ile ilgili olarak yapılması gerekenler var. Bunları yapması gerekenler var. Yıllardır bu tehlikeye dikkat çekildiği halde yapılmamış ise şimdi ‘Şehrin muhafızı hapiste!’, ‘Depreme hazırlayacaklar içerde!’ söylemleri ile geride bıraktıkları ve hiçbir şey yapmadıkları altı yılın hesabı verilemez…❞ ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Avşar yazısında, ❝Kimse kusura bakmasın ama, takke düştü, kel göründü derler bu haller için…❞ ve ❝İstanbul’un tek ihtiyacı konserlermiş gibi, reklamlar, heykeller, panolarmış gibi düşünerek bu işler yürümüyor…❞ şeklindeki görüşlerini de paylaştı.
