AKKUYU NÜKLEER SANTRALİ KİMİN?
Son zamanlarda adından sıkça söz edilen Akkuyu nükleer santrali ile ilgili bazı gelişmeler ve söylemler, Akkuyu Nükleer Santralinin sahipliği konusunda önemli şüphelerin oluşmasına yol açmıştır.
Malum olduğu üzere AK Parti Hükümeti ile Rusya arasında 2010 yılında imzalanan anlaşma ile 4800 MW gücünde, dört reaktörlü bir santralin yapım anlaşması imzalanmıştı. Bu anlaşmanın YİP ( Yap ,İşlet, Devret) yapım bedeli resmi olarak hiç açıklanmamıştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı eski Bakanı Taner Yıldız’ın basına düşen açıklamalarına göre bu rakam 22-25 milyar dolar arasında değişmektedir. Bu rakam aynı güçte bir santral yapımının iki misli bir değerdir( Şekil 1)
Rusya ile yapılan sözleşme çerçevesinde bitirilecek ilk iki reaktörün üretiminin %70’i Türkiye’nin, %30’u Rusya’nın olacak, son iki reaktörün üretiminin % 30’u Türkiye’nin, %70’i Rusya’nın olacaktı. Bir başka deyişle; yapılacak reaktörlerin iki tanesi bizim, diğer ikisi Rusya’ya ait olacaktır.
Bir başka deyişle, Türkiye yönetiminde bulunacak her reaktörün maliyeti, piyasa fiyatlarına göre yaklaşık 2,5 Milyar dolar değil, 11 Milyar dolar olacaktı. Rusya, kendi reaktör payı üzerinden ürettiği elektriği istediği fiyatla pazarlama şartı da getirmişti. Hükümet, milletimize karşı oluşturduğu bir algı yönetimi ile bütün reaktörleri Türkiye’nin malı gibi göstermektedir. Ancak yeni gelişmeler bu santralin tamamının Rusya’nın malı olduğu yönündedir.
Bu Reaktörlerin, hatta santralin tamamının Türkiye’ye ait olmadığına dair iki gelişme yaşanmıştır.
Bunlardan ilki 14 Haziran 2022 tarihinde, D8’in 25 yıl kutlamaları çerçevesinde, toplantıya katılan Rusya Federasyonu Büyükelçiliği Müsteşarı Sayın Doç. Dr.Aleksandr Sotniçenko ile Akkuyu Nükleer Santrali üzerine yaptığımız özel görüşmedir. Bu sohbette Sayın Müsteşar, Akkuyu Nükleer santralinin Rusya’nın malı olduğunu, Rusya’nın Türkiye’deki bir yatırımı olduğunu, birkaç şahit huzurunda açıkça ifade etmişti( Şekil 2).
Bunu teyid eden İkinci olay ise, Rusya Federasyonu Başkanı Putin’in Bloomberg basın ajansına yaptığı açıklamadır. Bu açıklamada Putin, Akkuyu Nükleer santralinin %99’unun ROSEATOM şirketine ait olduğunu ve tamamlanması için 15 milyar dolar göndereceğini ifade etmiştir(https://www.diken.com.tr/putinden-erdogana-15-milyar-dolarlik-akkuyu-jesti-piyasalari-oynatti/) .
Hükümetimiz ise, Rusya’nın sahibi olduğu Akkuyu nükleer Santraline yaptığı yatırımı, Rusya’nın bir jesti gibi gösterme gayreti içine girmiştir. Bu ifadelerden anlaşıldığı kadarıyla Türkiye, Akkuyu Nükleer Santrali üzerindeki bütün haklarını Rusya’ya devretmiş gözükmektedir.
Sayın Bakan Fatih Dönmez halka yanıltıcı beyanlarda bulunuyor
Hükümetin halkı aldatmaya yönelik bir başka ifadesi de, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in 21.07.2022’de yaptığı TV konuşmaları ve basın bildirisidir. Sayın Dönmez’in ifadesine göre Santral tamamen bitirildiğinde, 4800 MW’lık bir nükleer santral gücünün üreteceği elektriğin Türkiye İhtiyacının %10’unu karşılayacağı şeklindeki ifadesidir. Türkiye’deki santrallerin toplam kurulu gücü 100.666 MW’ı geçmiş durumdadır. Bu güç, bütün reaktörlerin bitirileceği düşünülen 2026 yılında en az 130.000 MW olacağından, Akkuyu Nükleer Santralinin Türkiye’ye katkısı %3,5 civarında olacaktır. Ayrıca, bu tip santrallerin ekonomik ömrü Sayın Bakanın dediği gibi 60 yıl değil 40 yıldır.
