Türkiye’nin ilk yerli tank projesi, 1943 yılında MKE Kırıkkale tesislerinde geliştirildi, ancak seri üretime geçilemedi.
Türkiye’nin savunma sanayii tarihinde önemli bir yer tutan ilk yerli tank üretimi, II. Dünya Savaşı koşullarında tamamen yerli imkânlarla MKE Kırıkkale tesislerinde 1943 yılında gerçekleştirildi.
Bu girişim, dönemin mühendislik kapasitesini gösterse de, projenin devamı gelmeyerek unutulan projeler arasında kaldı. Projenin geliştirilmesinde yer alan ve Makine Kimya Endüstrisi’nde (MKE) uzun yıllar görev yapan ilk metalürji mühendisi Selahattin Şanbaşoğlu, projenin detaylarını paylaştı.
Selahattin Şanbaşoğlu, tankın tasarımının tamamen yerli olduğunu, yalnızca Ford motorunun dışarıdan temin edildiğini belirtti. Şanbaşoğlu’nun aktarımına göre, tankın zırh levhası, topu, paleti ve aktarma organlarının tamamı MKE bünyesinde üretildi.
“1940’ta kendi girişimimizle tank yaptık. Bunun sadece Ford motoru dışarıdan geldi. Dizaynı bizimdir, tipi kendimize mahsustur. Zırh levhası, topu, paleti, aktarma organlarının hepsi bizim üretimimizdir. Bu tank 1946’da Cumhuriyet Bayramı töreninde geçti. Ancak sipariş gelmedi ve bu tank tek olarak kaldı. Amerikan yardımı başlayınca hazırcılık ve kolaycılığa yöneldik.”
1946 yılında Cumhuriyet Bayramı törenlerinde sergilenen tankın seri üretime geçememesinin temel nedeni, sipariş alınamaması olarak gösteriliyor.
Şanbaşoğlu’nun açıklamaları, Türkiye’nin sanayileşme hamlesinin belirli bir dönemden sonra nasıl sekteye uğradığını da işaret ediyor. Özellikle Marshall Planı ve ardından başlayan dış yardım süreçleri, yerli ağır sanayi yatırımlarının hız kesmesine neden oldu.
Bu durum, MKE’deki siparişlerin azalmasına ve fabrikaların atıl kalmasına yol açtı. Bu erken dönem yerli tank girişimi, günümüzde Türk savunma sanayisinin potansiyelini gösteren ancak devamlılığı sağlanamayan önemli bir tarihi başarı olarak değerlendiriliyor.
