1999 Marmara Depreminin 26. Yıldönümü: Türkiye Deprem Gerçeğiyle Yüzleşiyor
**17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin Yıkıcı Etkileri**
17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03.02’de, Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki deprem, Türkiye’nin yakın tarihindeki en yıkıcı afetlerden biri oldu. Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce illerini etkileyen depremde TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nun 2010 tarihli raporuna göre 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı ve yaklaşık 200 bin kişi evsiz kaldı. 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yeri yıkılırken, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar oluştu. Yaklaşık 16 milyon kişi depremden farklı düzeylerde etkilendi.
**Deprem Sonrası Gelişmeler ve Uzman Görüşleri**
Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, 1999’dan bu yana toplam 448 bin depremin kaydedildiğini belirterek, “Bu süreçte 6 ile 6,9 büyüklüğünde 46 deprem meydana geldi. Ortalama her 6,5 yılda bir 7’den büyük deprem yaşıyoruz. Ayrıca yılda iki kez de 6’nın üzerinde depremle karşılaşıyoruz” dedi. Özmen, 2023 yılının en fazla depremin kaydedildiği yıl olduğunu, sadece bu yılda yaklaşık 74 bin sarsıntının meydana geldiğini ifade etti. 26 yıllık dönemdeki büyük depremlerde yaklaşık 77 bin kişinin hayatını kaybettiğini ve ekonomik kaybın 200 milyar dolara yaklaştığını belirtti.
**Marmara Bölgesindeki Sismik Risk**
Özmen, Kuzey Anadolu Fayı’nın Yalova açıklarına kadar kırıldığını hatırlatarak, Marmara Denizi’nin bazı kesimlerinde 1766’dan bu yana 7’nin üzerinde deprem yaşanmadığını, bu alanların “sismik boşluk” olarak değerlendirildiğini vurguladı. “Olası 7’den büyük bir Marmara depremi, özellikle İstanbul’u çok ciddi şekilde etkileyecek” uyarısında bulundu. İstanbul’da 2019’da meydana gelen 5,8 ve bu yıl yaşanan 6,1 büyüklüğündeki depremlerin fay hattındaki gerilimi azaltmadığını, Gemlik Körfezi’nden geçen fay hattının da uzun süredir büyük deprem üretmediğini belirtti.
**Sındırgı Depreminin İstanbul Riskine Etkisi**
Balıkesir’in Sındırgı ilçesindeki 6,1 büyüklüğündeki deprem hakkında konuşan Özmen, bu depremin artçılarının 5,2 büyüklüğüne ulaşabileceğini, ancak bu depremin yalnızca Simav Fay Zonu’nun 20 kilometrelik kısmını kırdığını belirtti. “Sındırgı hattı ile İstanbul’u etkileyecek Kuzey Anadolu Fayı farklı. Dolayısıyla bu deprem İstanbul için var olan riski değiştirmez” açıklamasını yaptı. Balıkesir’in de yüksek deprem riski taşıdığını vurguladı.
**Kentsel Dönüşümün Önemi**
Doç. Dr. Özmen, 26 yılda yasal ve teknik anlamda önemli adımlar atıldığını ancak her depremde görülen yıkım ve can kayıplarının, gelinen seviyenin hâlâ yetersiz olduğunu gösterdiğini belirterek kentsel dönüşümün hayati önem taşıdığını söyledi.
