Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bir dizi temas ve ziyaret gerçekleştirmek üzere geldiği Rize’de, Ziraat Botanik Çay Bahçesi’nde çay üreticileriyle bir araya gelerek çay hasadı yaptı. Bakan Yumaklı’ya ziyaretinde Rize Valisi İhsan Selim Baydaş, Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, Rize Milletvekili Muhammed Avcı, Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim ile siyasiler ve kurum amirleri eşlik etti.
Çay Sektörünün Ekonomik Değeri ve Üretim Dağılımı
Çay hasadının ardından açıklamalarda bulunan Bakan Yumaklı, üretimin her aşamasında üreticilerin yanında olduklarını vurguladı. Yumaklı, çayın Türkiye’nin dünyaya açılan önemli ürünlerinden biri olduğunu belirterek, çay ile ilgili süreçlerin Rize’nin sivil toplum kuruluşları, siyaseti ve diğer unsurlarıyla birlikte, sinerji oluşturularak yönetildiğini ifade etti. Kuru çay üretiminde Türkiye’nin dünyada beşinci, Avrupa’da ise birinci sırada yer aldığını kaydeden Yumaklı, çay tüketiminde ise dünyada dördüncü sırada bulunduğumuzu ve üst sıraları zorlamaya devam ettiklerini söyledi.
Bakan Yumaklı, 2024 yılı itibarıyla çayın Türkiye ekonomisine katkısının yaklaşık 45 milyar lira olduğunu belirterek, bunun son derece önemli bir rakam olduğunu dile getirdi. Çay üretiminin ağırlıklı olarak 5 ilde yapıldığını aktaran Yumaklı, üretimin yüzde 64’ünün (872 bin ton) Rize’de, yüzde 23’ünün (306 bin ton) Trabzon’da, yüzde 11’inin (147 bin ton) Artvin’de, yüzde 2’sinin (yaklaşık 32 bin ton) Giresun’da ve çok az miktarda diğer illerde gerçekleştiğini paylaştı. Yumaklı, ÇAYKUR ve özel sektörün sezonun açılmasıyla birlikte çay alımlarına başladığını ve hazırlıklarını tamamladığını bildirdi. Türkiye’de üretilen yaş çayı işleyen ÇAYKUR ve özel fabrikalarla birlikte toplam 195 üretim tesisi bulunduğunu, bunlardan 49’unun ÇAYKUR’a ait olduğunu sözlerine ekledi.
2024 Yılı Rekolte Beklentisi ve Kapasite Artışı
Bakan Yumaklı, 2024 yılındaki çay rekoltesinin yaklaşık 1 milyon 430 bin ton civarında olduğunu, bu yıl ise 1 milyon 300 bin ton civarında bir rekolte beklediklerini açıkladı. Ülke genelinde meydana gelen don olaylarının çayı sadece sezon olarak ötelediğini, yani çay sezonunu geciktirdiğini kaydeden Yumaklı, ❝Elbette iklim değişikliğine bağlı olarak Rize’yi de, çay üretimini de etkileyeceğini düşünmüştük ilk başta meteorolojik olayların ama çaya bizim korktuğumuz bir etkisi olmadı. Sadece biraz sezonu ötelemiş oldu.❞ dedi.
ÇAYKUR’daki günlük üretim kapasitesine de değinen Yumaklı, ❝ÇAYKUR’da ki üretim 2002 yılında 6 bin 600 tondu günlük, 2025 yılı itibarıyla bu kapasitenin 900 bin 200 tona çıktığını söylemek istiyorum. Dolayısıyla burada ki artışın yüzde 40 olduğunu söylemek istiyorum. Bu önemli bir kapasite modernizasyon çalışmalarımız da halihazırda devam ediyor.❞ ifadelerini kullandı. Yumaklı, çay alımında üretici dostu, kuru çay fiyatlandırmasında ise tüketicilerin uygun fiyatta alması için gerekli çalışmaların yapıldığını da belirtti.
Yaş Çay Taban Fiyatı ve Kota Düzenlemesi
Açıklanan yaş çay taban fiyatı hakkında da konuşan Bakan Yumaklı, üreticilerin memnuniyetini duymanın kendilerini de memnun ettiğini hatırlattı. Yumaklı, ❝2025 yılı çay fiyatını açıklamıştı kurumlarımız yüzde 34’lük bir artışla 25.44 liralık bir fiyat açıklanmış oldu. Üreticilerimizin memnuniyetini duymak bizleri de memnun ediyor. Bize de gurur veriyor açıkçası.❞ diye konuştu. Sürdürülebilir üretimin kendileri için önemli olduğunu ve sadece çayın fiyatından hareketle bir değerlendirme yapmanın doğru olmadığını vurgulayan Yumaklı, özellikle son dönemde teknolojinin getirdiği kolaylıklardan biri olan elektrikli çay toplama makinelerinin, çayın bundan sonraki dönemlerine olumsuz etki etmemesi için bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarının devam ettiğini aktardı.
Çay üretiminde kotanın dekar başına 700 kilograma çıkartıldığını vurgulayan Bakan Yumaklı, daha önce daha düşük kotaların bulunduğunu belirterek, ❝Biz bu kotaları 700 tona çıkarmış olduk. geçtiğimiz yıl itibariyle bu yıl da bu kotaların uygulanacağını buradan söylemek istiyorum.❞ dedi. Yumaklı, yaptıkları tüm çalışmalarda kendilerini destekleyen, cesaretlendiren ve kararlarında yol gösteren Sayın Cumhurbaşkanına teşekkür etti.
