Hapşırma anında gözlerin istemsizce kapanmasının bilimsel nedeni, sinir sisteminin otomatik bir refleksi olduğu ortaya çıktı; gözlerin dışarı fırlaması gibi yaygın inanışların doğru olmadığı belirtildi.
Hapşırma sırasında gözlerin otomatik olarak kapanması, uzun süredir merak edilen bir konu olmuştur. Bu yaygın fizyolojik olayın arkasındaki bilimsel nedenler ve gözlerin yerinden fırlayabileceği yönündeki şehir efsanesinin doğruluğu uzmanlar tarafından açıklığa kavuşturuldu.
Hapşırma Refleksi Nasıl Gerçekleşir?
Hapşırma, vücudun toz, polen veya diğer tahriş edici maddelere karşı geliştirdiği istemsiz bir savunma refleksidir. Özellikle alerji dönemlerinde veya soğuk algınlığı sırasında burnun içindeki damarlar şişerek sinir uçlarını uyarır. Bu uyarı, beynin alt kısmındaki bir bölgeye iletilir ve buradan tüm vücuda hapşırma komutu gönderilir. Göğüs kasları genişler, diyafram kasılır ve akciğerler hava ile dolar. Ardından, ani bir şekilde ses telleri ve göğüs kasları kasılarak büyük bir basınçla dışarı damlacıklar fırlatılır. Bu damlacıkların hızı saatte 112 ila 160 kilometreye ulaşabilir.
Gözlerin Kapanmasının Bilimsel Nedeni
Hapşırma refleksi sırasında gözlerin kapanması, sinir sisteminin otomatik tepkilerinden biridir. Hapşırmayı tetikleyen sinir yolları, göz kapaklarını yöneten kaslara da sinyal gönderir. Bu nedenle gözler, diz kapağına vurulduğunda bacağın zıplaması gibi istemsizce kapanır. Bazı teoriler, bu refleksin gözleri mikrop ve partiküllerden korumak gibi evrimsel bir işlev taşıyabileceğini öne sürmektedir. Ancak bu görüşler bilimsel olarak tam anlamıyla kanıtlanmamıştır.
Gözler Hapşırırken Dışarı Fırlar mı?
Hapşırırken gözleri açık tutmakla ilgili yaygın bir şehir efsanesi, gözlerin yerinden fırlayabileceğini iddia eder. Ancak uzmanlara göre bu mümkün değildir. Gözler, sadece göz kapaklarıyla değil, onları yerinde tutan çok güçlü kaslarla sabitlenmiştir. Dolayısıyla hapşırma sırasında gözlerin dışarı çıkması gibi bir risk söz konusu değildir.
Uzman Görüşü ve Diğer Detaylar
ABD’li immünoloji uzmanı Dr. David Huston’a göre, hapşırma sırasında gözleri açık tutmak teknik olarak mümkündür. Fakat bu durum doğal refleksin etkisiyle çoğu kişi için zordur. ❝ABD’li immünoloji uzmanı Dr. David Huston, hapşırma sırasında gözleri açık tutmanın teknik olarak mümkün olduğunu, bunun zararlı olmadığını, sadece alışılmış bir refleksin dışına çıkmak anlamına geldiğini ifade etti.❞ CUMHA – CUMHUR HABER AJANSI kaynaklı bilgilere göre, hapşırma sırasında gözlerin kapanması tamamen fizyolojik bir reflekstir ve göz sağlığı açısından risk taşımaz.
