Kars’ta yüzyıllardır süren geleneksel yün yıkama ve çırpma mesaisi, baharın gelmesiyle birlikte kırsal bölgelerde yeniden başladı.
Kars’ın kırsal kesimlerinde yaşayan kadınlar, havaların ısınması ve baharın gelişiyle birlikte ev tekstili için yüzyıllardır sürdürdükleri geleneksel yün hazırlığı mesaisine başladılar. Annelerinden ve büyükannelerinden öğrendikleri yöntemlerle yün döşek, yorgan ve yastıklar için hummalı bir çalışmaya girişen kadınlar, çeyizlerin de vazgeçilmezi olan bu doğal ürünleri hazırlıyor.
Yün Yıkama Süreci
Yün hazırlığı, ilk olarak koyunlardan kırkılan yünlerin yıkanmasıyla başlıyor. Tozdan ve kirden arındırmak amacıyla yünler, deterjanlı suyla üç gün boyunca her gün yeniden yıkanarak temizleniyor. Bu aşama, yünün hijyeni ve yumuşaklığı için büyük önem taşıyor.
Güneşte Kurutma ve Çırpma Aşaması
Yıkanan yünler, güneşli ilkbahar günlerinde geniş alanlarda serilerek doğal yollarla kurutuluyor. Kuruyan yünler daha sonra yere serilen büyük brandalar üzerinde kadınlar tarafından saatlerce süren bir çırpma işlemine tabi tutuluyor. Çırpma işlemi, yünün kabarmasını, liflerinin ayrılmasını sağlıyor ve kadınlar bu süreçte birlikte çalışarak hem işlerini kolaylaştırıyor hem de kültürel bağlarını güçlendiriyor.
Doğal Ürünlere Devam Eden İlgi
Elyaf, pamuk veya fabrikasyon ürünlerin yaygınlaştığı günümüzde dahi, Karslı kadınlar doğal ve sağlıklı olduğuna inandıkları geleneksel yöntemlerle hazırladıkları yün ürünleri evlerinde tercih etmeyi sürdürüyor.
Çeyizlerin Vazgeçilmezi El Emeği Ürünler
Tüm hazırlık aşamalarının tamamlanmasının ardından yünler, nevresim ve yastık kılıflarına doldurularak yorgan, döşek ve yastık haline getiriliyor. El emeği göz nuru olan bu ürünler, dayanıklılığı, sıcak tutma özelliği ve sağlıklı yapısıyla hem ev kullanımında hem de gelin çeyizlerinde önemli bir yer tutuyor.
Kültürel Mirasın Yaşatılması
Karslı kadınların bu yüzyıllık geleneksel çalışmaları, kültürel mirasın yaşatılmasına, doğal yaşamın korunmasına ve kadın dayanışmasının sürdürülmesine katkı sağlıyor. Modernleşmeye rağmen unutulmayan bu gelenek her yıl baharla birlikte yeniden hayat buluyor.
KARS-BHA kaynaklı haber metnine göre, bölgede yün yıkama ve çırpma mesaisi geleneksel yöntemlerle devam ediyor.
