Milyonları etkileyen geniş çaplı elektrik kesintisi Avrupa’da hayatı durma noktasına getirirken, uzmanlar altyapının yetersizliğine ve siber saldırı riskine dikkat çekiyor.
Avrupa’da İspanya ve Portekiz’de milyonlarca kişiyi etkileyen geniş çaplı bir elektrik kesintisi yaşandı. Metro seferleri aksadı, ameliyatlar ertelendi ve trafik sistemleri devre dışı kaldı. İspanya’da olağanüstü hâl ilan edilirken, Fransa ve Belçika’da da kesintiler görüldü. Red Electrica tarafından yapılan açıklamaya göre, 29 Nisan itibarıyla elektriğin yüzde 90’ı yeniden sağlandı. Olay, Avrupa’nın ortak enerji sisteminin dayanıklılığı ve potansiyel tehditler konusundaki endişeleri artırdı.
Kesintinin Nedenleri Araştırılıyor
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, kesintinin nedenlerini araştırmak üzere bir komisyon kurulduğunu duyurdu. Red Electrica’nın Operasyon Hizmetleri Direktörü Eduardo Prieto, kesintinin yüksek ihtimalle güneş enerjisi üretimindeki ani düşüşten kaynaklandığını bildirdi. Portekizli enerji şirketi REN ise atmosferik etkileri işaret ederken, siber saldırı ihtimali resmi kaynaklarca reddedildi.
Siber Saldırı İhtimali ve Uzman Uyarıları
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, kesintinin nedeninin çoklu olabileceğini ancak siber saldırı riskinin günümüzde çok daha ciddi bir tehdit haline geldiğini belirtti. Akyener, ❝Elektrik şebekeleri artık çok daha komplike hale geldi. Daha önce Kuzey Amerika’da yaşanan benzer bir olay 9 milyar dolarlık zarara yol açmıştı❞ ifadelerini kullandı. RIE Enerji Jeopolitiği ve Piyasaları Araştırma Görevlisi Francesco Sassi ise Avrupa Birliği’nin 2050 yılına kadar Net Sıfır hedefi doğrultusunda, bölgesel bağlantıların dayanıklılığını artırması gerektiğini söyledi. Sassi, ❝Aksi takdirde bu tür kesintiler, enerji geçişinin güvenliğini tehdit edebilir❞ dedi.
Türkiye’nin Durumu Değerlendiriliyor
Kesinti konusu, Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde de gündeme geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Avrupa ile aynı dağıtım ağı içerisinde bulunan Türkiye’nin bu tür bir durumdan etkilenebileceğini, ancak şu an için bir risk olmadığını ifade etti. Türkiye’de 2015 yılında da benzer bir durum yaşanmış, İstanbul, Ankara, İzmir, Trabzon ve Diyarbakır dahil birçok ilde 6 ila 12 saat süren kesintiler meydana gelmişti. Bu olayda, doğu ve batı arasındaki hatların bir kısmının bakımda olması, kalan hatların ise aşırı yük taşımak zorunda kalması neden olarak gösterilmişti.
Acil Durum Planları Gündemde
Kesintiler, Avrupa Birliği’nin kısa süre önce yayımladığı ‘72 saatlik acil durum planı’nı tekrar gündeme getirdi. AB Komisyonu sözcüsü Eva Hrncirova, bu tarz elektrik krizlerinin yeni strateji kapsamında öncelikli tehdit olarak ele alındığını kaydetti. Yaşanan olay, Avrupa’nın enerji altyapısının dış etkenlere karşı ne kadar hassas olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
