İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve bazı belediyeler ile yöneticileri hakkında yürütülen yolsuzluk ve yozlaşma soruşturmaları gündemdeki yerini korurken, iddia edilen ‘kamera bantlama’ ve ‘jammer’ (sinyal/frekans kesici) kullanımı tartışmaları yeni bir boyut kazandı. Gazeteci Prof. Dr. Zakir Avşar, bu iddiaları kamu yönetiminde açıklık, şeffaflık, gün ışığında yönetim ve hesap verebilirlik kavramları çerçevesinde değerlendirdi. Avşar, özellikle İBB’nin yolsuzluk nedeniyle görevden uzaklaştırılan ve tutuklanan başkanının özel toplantılarında bu yöntemlerin kullanıldığına dair çıkan haberlerin hukuki zeminini sorguladı.
Yolsuzluk Soruşturmaları ve İddialar
Avşar, yolsuzluk soruşturmaları kapsamında ortaya çıkan ‘acil alım’ adı altında yapılan yüklü harcamalar (Muş’tan tatlı, Hakkari’den börek gibi örnekler), fahiş fiyatlı konser organizasyonları ve iş insanlarının rüşvet iddiaları gibi konuların, kamu yönetimindeki temel ilkelerin ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini belirtti.
Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri
Avşar, bu ilkeleri açıklık (kamu kurumlarının bilgi paylaşımında istekliliği), gün ışığında yönetim (kararların halkın gözü önünde alınması), şeffaflık (bilgilerin kolayca erişilebilir ve anlaşılır olması) ve hesap verebilirlik (yöneticilerin eylemlerinden sorumlu olması) olarak tanımladı. Bu kavramların, demokratik yapının ve iyi yönetişim ilkelerinin temel taşları olduğunu, ancak siyasetçilerce genellikle seçim dönemlerinde sıkça kullanıldığını ve seçim sonrasında ise ancak yolsuzluk soruşturmalarıyla hatırlandığını ifade etti.
Kamera Bantlama ve Jammer Kullanımının Hukuki Zemini
Son dönemde, ‘İBB’nin yolsuzluk nedeniyle görevden uzaklaştırılan ve tutuklanan başkanının’ özel toplantılarında kameraların bantlarla kapatıldığı ve jammer cihazlarının kullanıldığı yönündeki iddialara dikkat çeken Avşar, bu uygulamaların yasal olmadığını savundu. Avşar’a göre, kamuya açık alanlarda güvenlik kameralarının kapatılması ancak çok istisnai VIP güvenliği durumlarında, geçici ve sıkı protokollere bağlı olarak emniyet güçlerinin denetiminde mümkün olabilir ve ciddi bir tehdit (suikast ihbarı vb.) olmadıkça uygulanmaz. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) uyarınca görüntü kaydının kişisel veri sayılması, işlemesini düzenlemelere tabi tutar ancak bu genellikle özel hayatın gizliliği ve tehdit durumu için bir önlemdir. Bireysel veya kurumsal sivil kullanımda jammer cihazlarının izin alınmadan bulundurulması ve çalıştırılmasının ise kesinlikle yasak olduğunu, Ticaret Bakanlığı ve BTK’nın çok katı düzenlemeler getirdiğini belirtti. Avşar, Kabahatler Kanunu ve Türk Ceza Kanunu kapsamında, izinsiz jammer kullanımı nedeniyle cezai yaptırımlar (örneğin haberleşmenin engellenmesi suçu – TCK md. 124) uygulanabileceğini vurguladı. Jammerların sadece yasal temeli olan özel durumlarda (Cumhurbaşkanlığı konvoyları, yüksek güvenlikli mahkemeler, cezaevleri gibi) kullanılabileceğini ifade etti.
Hukuk Tanımazlık ve Hesap Verebilirlik
Prof. Dr. Avşar, yazısında iddia edilen bu tür eylemlerin kabul edilemez olduğunu belirterek, ❝Bir belediye başkanının kendi iradesi ve kararı ile böyle bir cihaz kullanma hakkı ve yetkisi yoktur… Her kim ki, kendisine böyle bir alan açmaya kalkışırsa bunun adı hukuk tanımazlıktır…❞ ifadelerini kullandı. Avşar, kamera bantlama ve jammer kullanımı gibi iddiaları gündeme gelen kişilerin açıklık, şeffaflık ve gün ışığında yönetim gibi ilkelerle bağdaştırılamayacağını vurgulayarak, bu tür durumların ❝… olsa olsa alacakaraklık kuşağındakiler olur…”❞ şeklinde değerlendirdi.
