Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen İklim Kanunu, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Ankara’da yasalaşan kanun, ülkenin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşma yolunda atılan önemli bir adımı temsil ediyor ve çevre politikalarında yeni bir dönemi başlatıyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşan İklim Kanunu, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesi ve 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda hazırlandı. Kanun, çevre politikaları ve sera gazı emisyonlarının yönetimi alanında kapsamlı düzenlemeler getiriyor.
İklim Kanunu’nun Kapsamı ve Koordinasyon
Yeni yasa, sera gazı emisyonlarının azaltımı, iklim değişikliğine uyum, emisyon ticaret sistemi (ETS) kurulması ve yerel düzeyde koordinasyon mekanizmalarının oluşturulması gibi birçok başlıkta yeni uygulamalar getiriyor. Kanunla belirlenen süreçlerin koordinasyonu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yürütülecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımını sektörel politikalarla entegre biçimde sağlamayı hedefliyor ve bu kapsamda tüm kamu ve özel sektör kurumlarından bilgi ve belge talep edebilme yetkisine sahip olacak.
İklim Uyumunun Zorunlu Hale Gelmesi
Kanun, emisyonların azaltılmasının yanı sıra iklim değişikliğine uyum çalışmalarını da zorunlu kılıyor. Tarımdan şehir planlamasına, orman ve sulak alan yönetiminden ekosistem temelli çözümlere kadar çeşitli alanlarda uyum faaliyetleri planlanacak. Özellikle karbon yutak alanlarının korunması, uygulama sürecinde öncelikli konular arasında yer alıyor.
Türkiye Emisyon Ticaret Sistemine Geçiyor
Türkiye’de yasal altyapısı ilk kez bu kanunla oluşturulan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) hayata geçirilecek. Bu sistemle işletmeler, belirlenen emisyon tahsisatlarını almak ve karşılığında karbon bedellerini ödemekle yükümlü tutulacak. Sistemin yönetimi, kurulacak olan Karbon Piyasası Kurulu tarafından sağlanacak. Kurul, sektör bazında emisyon tahsisatlarını ve ücretsiz tahsisat oranlarını belirleme yetkisine sahip olacak.
Yerel Düzeyde İklim Kurulları Oluşturulacak
İklim Kanunu kapsamında her ilde, vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulması öngörülüyor. Bu kurullar, yerel yönetimlerle iş birliği yaparak sera gazı azaltım planları ve iklim uyum projeleri hazırlayacak. Belediyeler ve özel idareler, bu yerel koordinasyon sürecinde aktif rol üstlenecekler.
Yeşil Büyüme ve Adil Geçiş İlkeleri
Yasanın temel ilkeleri arasında yeşil büyüme, adil geçiş, şeffaflık ve katılım yer alıyor. Enerji verimliliği, temiz teknolojilerin teşviki, döngüsel ekonomi uygulamaları ve sıfır atık politikaları gibi konular yasal güvence altına alınıyor.
Finansman ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
Kanun, yeşil finansman araçlarının geliştirilmesini teşvik ediyor. Ayrıca, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) uygulamaya alınabilecek. Bu mekanizma ile Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren malların karbon ayak izinin denetlenmesi hedefleniyor. İklim yatırımları için sigorta ve sermaye piyasalarının da seferber edilmesi amaçlanıyor.
Eğitim ve Farkındalık Adımları
Toplumun iklim değişikliği konusunda bilinçlendirilmesi de yasanın öncelikli hedeflerinden biri. Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK iş birliğiyle eğitim müfredatlarının güncellenmesi ve yeşil becerilere sahip iş gücünün yetiştirilmesi yönelik çalışmalar yapılacak.
Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye’nin iklim hedeflerine ulaşma ve uluslararası iklim politikalarına uyum sağlama yolunda önemli bir adım atıldığı belirtiliyor.
(Kaynak: BHA)
