Göbeklitepe, Tarihin Sıfır Noktası Olarak Şanlıurfa Turizminin Lokomotifi Oldu
Neolitik Dönem’e ait dünyanın en eski tapınak yapılarına ev sahipliği yapan ve “tarihin sıfır noktası” olarak bilinen Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kabul edildiği 2018 yılından bu yana Şanlıurfa turizminin en önemli çekim merkezlerinden biri haline geldi. Ören yeri, 2019’dan itibaren 3 milyon 645 binin üzerinde yerli ve yabancı ziyaretçiyi ağırlayarak bölge ekonomisine ve tanıtımına büyük katkı sağladı.
Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesine bağlı Örencik Mahallesi kırsalında bulunan Göbeklitepe, bilimsel olarak ilk kez 1963 yılında yapılan yüzey araştırmaları sırasında fark edildi. Ancak sit alanına dair somut bulgular, 1986 yılında tarlasını süren bir çiftçinin tesadüfen bulduğu bir heykelle daha belirginleşti.
Göbeklitepe’nin Keşif ve Kazı Süreci
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sağladığı izinlerle 1995 yılında bölgede arkeolojik kazılara başlandı. Bu kazılar sonucunda, Neolitik döneme ait, 3 ila 6 metre yüksekliğinde ve 40 ila 60 ton ağırlığında olduğu tahmin edilen “T” biçiminde anıtsal dikili taşlar gün yüzüne çıkarıldı. Bu taşların üzerinde dönemin yaban hayvanlarını betimleyen figürler de keşfedildi. Bu bulgular, insanlık tarihine ilişkin mevcut bilgileri derinden sarsarak, yerleşik hayata geçiş ve tapınak inşası konularındaki teorilerin yeniden gözden geçirilmesine yol açtı.
UNESCO Süreci ve Turizm Üzerindeki Etkisi
Göbeklitepe’nin önemi, UNESCO tarafından 2011 yılında geçici Dünya Mirası Listesi’ne alınmasıyla uluslararası düzeyde tanındı. 2018 yılında ise kalıcı olarak listeye dahil edilmesi, ören yerinin popülerliğini zirveye taşıdı. Türkiye Cumhuriyeti tarafından 2019 yılının “Göbeklitepe Yılı” ilan edilmesi, tanıtım faaliyetlerini hızlandırdı ve ziyaretçi sayılarında önemli bir artış yaşandı. Öyle ki, 2019 yılında 412 binin üzerinde ziyaretçi ağırlandı.
Ziyaretçi Sayıları ve Tanıtım Faaliyetleri
Pandemi süreci, 2023’teki deprem ve sel felaketleri gibi zorluklara rağmen Göbeklitepe’ye olan ilgi devam etti. 2019’dan 2025’in ilk altı ayına kadar olan süreçte toplamda 3 milyon 645 binin üzerinde ziyaretçiyi ağırlayan Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın turizm potansiyelini önemli ölçüde artırdı. Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Aslan, Göbeklitepe’nin kültür turizmi açısından artan önemine dikkat çekerek, ❝UNESCO tesciliyle birlikte Göbeklitepe, bölge turizminin adeta lokomotifi haline geldi. Şu anda bölgeye gelen tüm turlar, istisnasız olarak Göbeklitepe ve Şanlıurfa’yı programlarına dahil ediyor❞ açıklamasında bulundu. Aslan ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü uluslararası tanıtım faaliyetlerinin etkisine değinerek, ❝Roma’daki Kolezyum’da düzenlenen ‘Göbeklitepe: Kutsal Bir Yerin Gizemi’ sergisi altı ayda 6 milyon kişi tarafından ziyaret edildi. Bu tanıtımın etkisi sahaya çok hızlı yansıdı. Sergiyi gören birçok turist, Göbeklitepe’yi yerinde görmek üzere Şanlıurfa’ya gelmeye başladı❞ ifadelerini kullandı. Bu tür tanıtım etkinliklerinin Göbeklitepe’nin küresel bilinirliğini artırdığı ve bölgeye doğrudan ziyaretçi akışını teşvik ettiği belirtildi.
