Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), sanal POS sistemleri üzerinden internetten elde edilen kazançları mercek altına alarak 2020-2024 dönemine ait analizler sonucunda vergi kaçıran 4 bin 95 kişi ve işletme tespit etti. Bu kişiler aracılığıyla toplam 37 milyar lira tutarında hasılatın vergi dışı bırakıldığı belirlendi.
Sanal POS Gelirleri ve Vergi Kaçakları Ortaya Çıktı
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ödeme ve elektronik para kuruluşlarından aldığı verilerle yaptığı detaylı incelemeler neticesinde, e-ticaret faaliyetleri üzerinden gelir elde edip hiç mükellefiyeti bulunmayan, mükellefiyeti olup beyanname vermeyen veya eksik beyanda bulunan 4 bin 95 kişi ve işletme tespit edildi. Yapılan analizler ve banka verileriyle karşılaştırmalar sonucunda, bu mükelleflerin 2020-2024 yılları arasında yaklaşık 37 milyar lira tutarındaki hasılatı vergi dışında bıraktığı belirlendi.
Sektörel İncelemeler ve Örnek Vakalar
Yapılan çalışmalar kapsamında özellikle tekstil ve hazır giyim, bilgisayar sarf malzemeleri, telefon ve aksesuarları satışı ile yazılım geliştirme gibi sektörlerde faaliyet gösteren yüzlerce kişinin gelirlerini beyan etmediği ortaya çıktı. GİB’in tespitleri arasında, vergi kaydı olmamasına rağmen 2024 yılında sanal POS üzerinden 2 bin 284 işlemle 67 milyon lira gelir elde eden bir kişinin de bulunduğu belirlendi. Bu kişinin internet üzerinden perakende bilgisayar sarf malzemesi sattığı ve hakkında yasal işlemlerin başlatıldığı bildirildi.
Gönüllü Uyum ve Cezai Süreçler
Vergi kayıplarını önlemek ve mükellefleri sisteme dahil etmek amacıyla “gönüllü uyum ve izaha davet” mekanizması devreye sokuldu. Beyan dışı gelir elde ettiği belirlenen mükellefler, cezai işlem uygulanmadan önce bilgilendirilerek eksik veya yanlış beyanlarını düzeltmeleri için süre tanınıyor. Bu sürece uyarak gerekli düzeltmeleri yapan mükelleflere daha az ceza uygulanması öngörülüyor. Ancak, gönüllü uyum çağrılarına rağmen beyanname vermeyen ya da gelirini gizlemeye devam edenler hakkında ise doğrudan vergi incelemesi ve ağır cezai işlemler başlatılıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilk aşamada internetten kazançlarını beyan etmeyen 561 mükellefe gönüllü uyum çağrısı gönderdiği belirtildi.
Bakan Şimşek’ten Kayıt Dışı Açıklaması
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijitalleşmenin kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi kolaylaştırdığına dikkat çekti. Bakan Şimşek, ❝Sadece sahada değil, teknolojiyi etkin kullanarak da kayıt dışı ile mücadele ediyoruz. Sanal POS ve diğer dijital ödeme sistemleri üzerinden gelir elde edenler, vergisini ödemek zorunda. Mükellefleri öncelikle gönüllü uyum sürecine dahil ediyoruz, uyum göstermeyenler için ceza mekanizmaları devreye alınacak❞ ifadelerini kullandı.
