Van’ın Yabani Bitkileri Bilinçsiz Toplama Nedeniyle Tehdit Altında
Van yöresinde yüzyıllardır mutfakta ve geleneksel tıpta kullanılan yabani bitkiler, uzmanlara göre bilinçsiz toplama faaliyetleri nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden bir akademisyen, bölgenin biyoçeşitliliği için bu bitkilerin korunması gerektiği konusunda uyardı.
Van’da Yabani Bitkilerin Kullanımı ve Önemi
Van ve çevresinde yaşayan halk, yüzyıllardır doğadan topladığı uçkun (yayla muzu), mendi, dağ kekiği, dağ nanesi, heliz, sirmo, çakşır otu ve dağ mantarı gibi çok sayıda yabani bitkiyi beslenme ve sağlık amacıyla değerlendiriyor. Bölge mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alan bu bitkiler, özellikle otlu peynirin temel malzemelerini oluşturuyor; ayrıca yemeklerde kullanılıyor ve kışlık yiyecek olarak turşuları kuruluyor. Vatandaşlar, bu otların geçmişten beri önemli bir şifa kaynağı olarak görüldüğünü ifade ediyor.
Uçkun Bitkisinin Popülaritesi ve Araştırmalar
Yörede en çok rağbet gören bitkilerden biri olan uçkun, “yayla muzu” adıyla da biliniyor. Bu yıl da yoğun ilgi gören uçkunun, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmaya göre şeker hastalığına karşı olumlu etkileri olabileceği ve hastalığın iyileşmesine yardımcı olabileceği belirtiliyor. Sezon başında yüksek fiyatla alıcı bulan uçkun, sezon ilerledikçe daha uygun fiyatlara satılıyor ve Van’dan ülkenin farklı yerlerindeki Vanlılara da gönderiliyor.
Uzmanlardan Bilinçsiz Toplamaya Karşı Uyarı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Mustafa Akkuş, bölgedeki yabani bitkilerle ilgili önemli uyarılarda bulundu. Akkuş, doğada yapılan kontrolsüz toplama faaliyetlerinin bazı endemik bitki türlerini tehdit ettiğini belirtti. Bölgede daha önce Van Gölü balığı inci kefali için yürütülen koruma çalışmalarına atıfta bulunan Akkuş, ❝Van Gölü’nde yaşayan inci kefali (Van Gölü balığı) nasıl koruma altına alındıysa, bu bitkiler de aynı şekilde korunmalı❞ dedi. Doç. Dr. Akkuş, Prof. Dr. Mustafa Sarı’nın başlattığı doğa koruma çalışmalarını sürdürdüğünü ve birçok yöresel bitkinin endemik olduğuna dikkat çekerek, kontrolsüz toplamanın bu değerli türler için ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Doğal Kaynakların Korunması İçin Çağrı
Bölge halkı da doğal kaynakların sürdürülebilirliği konusunda duyarlı olunması gerektiğini dile getiriyor. Yabani bitki toplama faaliyetlerinin daha denetimli ve bilinçli yapılması gerektiği yönünde çağrılar yapılıyor. Uzmanlar ve yerel halk, bölgenin zengin biyoçeşitliliğinin korunması için acil önlemler alınmasının önemine dikkat çekiyor.
